شمیم نرم افزار دانش
اصطلاحات در نشر دیجیتال

تعاریف رسانه و دیجیتال 

رسانه دیجیتال چیست؟

رسانه‌هایی که تبادل یا انتشار محتوا در آن‌ها، تنها به کمک ابزارهای مجهز به پردازشگر دیجیتال میسر باشد. شامل رسانه‌های برخط مبتنی بر شبکه (نظیر شبکه جهانی اینترنت)، سرویس‌های مخابراتی از قبیل MMS و SMS (پیامک) و سایر اشکال شبکه‌های تبادل داده مانند بلوتوث و همچنین رسانه‌های مبتنی بر حامل‌های فیزیکی دیجیتال از قبیل بسته‌های نرم افزاری رسانه‌ای، بازی‌های رایانه‌ای و مانند آن‌ها. 

نشر دیجیتال چیست؟

قرار دادن داده در معرض عرضه از طریق رسانه‌های دیجیتال، که به دو گونه نشر بر حامل دیجیتال و نشر برخط تقسیم می‌گردد. 

مجوز نشر بر حامل دیجیتال چیست؟

اخذ مجوز محصولات نشر دیجیتال بر لوح فشرده فیزیکی نظیر CD، DVD و ... می‌باشد که قابل ارائه در پکیج و بسته‌بندی به فروشگاه‌های فرهنگی صورت می‌پذیرد.

مجوز نشر بر خط چیست؟

اخذ مجوز محصولات نشر دیجیتال از طریق رسانه برخط شامل سایت‌های اینترنتی، رادیوهای اینترنتی، کتاب الکترونیکی، اپلیکیشن‌ها، نرم‌افزارها و محصولات آموزشی و ... می‌باشد جهت ارائه شبکه‌های مجازی، وب سایت‌ها صورت می‌پذیرد.  

تعاریف محتوا و بسته بندی

تعریف محتوا

مواردی متشکل از دیداری، شنیداری، نوشتاری و یا ترکیبی از آنها در هر شکل و قالب.

تعریف اثر یا عنوان

آنچه از راه دانش، هنر و یا ابتکار پدید می آید، بدون در نظر گرفتن طریقه یا روشی که در بیان، ظهور و یا ایجاد آن به‌کار رفته است.

تعریف محتوای فرهنگی

هر عنوان یا اثر شامل آثار دیداری، شنیداری، نوشتاری و یا ترکیبی از آنها در هر شکل و قالب.

تعریف بسته نرم‌افزاری

مجموعه منسجم شامل یک یا چند برنامه رایانه ای و محتوای دیجیتال قابل اجرا توسط نرم افزارهای موجود در آن بسته.

تعریف بسته رسانه‌ای

بسته نرم افزاری که برای دسترسی، نمایش، پخش، جستجو و ... با محتوای دیجیتال موجود در آن بسته مورد استفاده قرار می‌گیرد، از قبیل چندرسانه ای‌ها، کتاب‌های الکترونیکی و سرگرمی های دیجیتال.

 آشنایی با شخصیت‌ها 

تعریف ناشر دیجیتال

شخص حقیقی يا حقوقی بر پایه موسسه و شرکت طبق قوانين مربوط با تایید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اجازه تولید، عرضه و نشر محصولات و عناوین بر حامل دیجیتال، نشر بر خط، نشر تصدی پیامده (سامانه پیامکی)، نشر کاربر محور و ... دارد. ناشر به عنوان نماینده تام الاختیار مالک اثر مراحل اخذ و صدور مجوز اثر و پیگیری موضوع را در مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌دهد و هرگونه اقدام و امضای ایشان از آغاز تا پایان فرایند صدور مجوز بمنزله اقدام و امضای مالک تلقی خواهد شد. 

تعریف تولیدکننده یا مالک اثر

هر شخصی که نقش پدیدآورنده یا مالک اثر را ایفا کند تولید‌کننده اثر شناخته می‌شود. مالک اثر می‌تواند شخص پدیدآورنده، کارفرما، سفارش‌دهنده و یا استخدام‌کننده باشد.

تعریف نماینده مالک اثر

در صورتی که مالک نرم افزار در نظر داشته باشد می‌تواند یک فرد (حقیقی/حقوقی) را به عنوان نماینده تام‌الختیار معرفی می‌نماید.

تعریف تهیه کننده اثر (مجری)

تهیه‌کننده واسط بین مالک (کارفرما) و پدیدآورندگان نرم‌افزار می‌باشد. وجود این نقش در تولید یک نرم‌افزار الزامی نیست و مالک (کارفرما) می‌تواند این وظیفه را نیز خود برعهده گیرد. تهیه‌کننده در حقوق مادی و معنوی نرم‌افزار حقی ندارد مگر اینکه در متن قرارداد تنظیم‎شده با مالک (کارفرما) یا پدیدآورندگان نرم‌افزار به شکل دیگری توافق شده باشد.

برای اینکه شخصیتی تهیه‌کننده باشد باید شرایط زیر مهیا باشد:

- اول اینکه سرمایه کار توسط او پرداخت شود (این سرمایه ممکن است وام یا کمک بلاعوض یا حتی متعلق به شخص دیگری باشد)
- دوم اینکه پدیدآورندگان مستقیماً توسط وی انتخاب و بکارگیری شده یا توسط نماینده او (مانند کارگردان) انتخاب شوند.


 انواع صدور مجوزها

صدور و اخذ پروانه انتشار

کلیه نرم‌افزارهای تولید و یا ترجمه در داخل باید برای توزیع و نشر در جامعه، پروانه‌انتشار دریافت نمایند و متقاضی برای تکثیر نرم‌افزار باید پروانه‌انتشار دریافت نماید. در غیر اینصورت اجازه تکثیر و انتشار نخواهد داشت و در صورت تخلف، مشمول پیگرد قانونی خواهد بود. پروانه‌های انتشار صادر شده در حال حاضر ۲ ساله می باشد و پس از انقضای زمان، بی‌اعتبار تلقی می‌شوند.

نکته۱ - برای آثار دارای پروانه انتشار، بعد از انقضای زمان پروانه‌انتشار، با درخواست مجدد مالک امکان صدور پروانه‌انتشار برای همان ناشر اولیه یا ناشر دیگر وجود دارد مگر آنکه در قرارداد اولیه، مالک کلیه حقوق نشر اثر را به صورت انحصار و با قید زمان نامحدود به ناشر اولیه واگذار کرده باشد که در این صورت پروانه‌انتشار مجدد تنها برای همان ناشر قابل صدور می‌باشد.

نکته۲ - متقاضیانی که برای گواهی‌ثبت آثار اقدام می‌کنند، می‌توانند به طور همزمان، برای مجوز‌انتشار نیز درخواست دهند و نیازی به طی مراحل مجدد ندارند.

نکته۳ - برای دریافت مجوز‌انتشار نیازی به ارائه تائیدیه فنی شورای عالی انفورماتیک نمی‌باشد.

نکته۴ - آثار فیلم و موسیقی که در قالب‌های رایج این نوع آثار - قابل استفاده در دستگاه‌های پخش خانگی- ارائه می شوند، اثر در قالب دیجیتال محسوب نمی‌شوند و برای دریافت پروانه‌انتشار باید در بستر دیجیتالی اتوران قرار گرفته شده باشند.

نکته۵ - برای تکثیر آثار داخلی مالک یا ناشر اثر باید جهت دریافت مجوز اقدام نماید. در صورتی که ناشر برای درخواست پروانه‌انتشار اقدام می‌نماید باید اجازه مالک مادی اثر را برای تکثیر آن ارائه نماید.

نکته۶ - پروانه‌انتشار هیچگونه حق مالکیت مادی را برای دارنده‌ی آن ایجاد و یا اثبات نمی‌کند. 

صدور و اخذ گواهی ثبت

- گواهی‌ثبت نرم‌افزار، سند مالکیت معنوی اثر برای پدیدآورنده آن و مالکیت مادی برای دارنده گواهی می‌باشد. کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که پدیدآورنده نرم‌افزار می‌باشند، به منظور ثبت حقوق معنوی و مادی نرم‌افزار خود می‌توانند درخواست دریافت گواهی‌ثبت نرم‌افزار نمایند. هر نرم‌افزار، فقط یکبار می‌تواند گواهی‌ثبت دریافت دارد.حقوق معنوی اثر قابل واگذاری نمی‌باشد.

- برای دریافت گواهی‌ثبت ارائه تائیدیه فنی شورای عالی انفورماتیک الزامی می‌باشد. آثاری که ترکیب اثر آن‌ها، مجموعه برنامه تولید داخل باشد در صورت دریافت این تاییدیه می‌تواند گواهی‌ثبت نیز بگیرد.

- لازم به ذکر است حقوق معنوی برای پدیدآورندگان کلیه آثار تولید داخل به صورت مشاع بوده و هرگونه نقل و انتقال حقوق مادی نرم‌افزار نیاز به اجازه تمام افراد ذکر شده در گواهی‌ثبت دارد. همچنین کلیه اشخاصی که به عنوان مالک در گواهی ذکر شده‌اند به صورت مشاع در حقوق مادی نرم‌افزار سهیم خواهند بود مگر آنکه درصد مالکیت معینی برای افراد مشخص کرده باشند.

- در نظر داشته باشید مدت زمان مجوز ۳۰ ساله می‌باشد و انجام پروسه هم در ثبت اثر در شورای عالی انفورماتیک و هم در رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد اسلامی طولانی مدت و گاهی تا یکسال زمان نیاز دارد. 

صدور و اخذ مجوز تکثیر

- به دلیل ضرورت ساماندهی بازار و نظارت بر توزیع آثار نرم‌افزاری در کشور و همچنین عدم تصویب قانون برای ثبت و حمایت از حقوق پدیدآورندگان خارج از کشور، آثار و نرم افزارهای خارجی، از جهت محتوایی بررسی شده و فقط «مجوز تکثیر» برای آنها صادر می‌شود. آثار خارجی می‌توانند توسط چندین متقاضی، مجوز تکثیر دریافت نمایند و این مجوز حقی در مورد مالکیت آن نرم‌افزار ایجاد نمی‌کند. مدت زمان اعتبار مجوز یکساله می‌باشد و بعد از پایان اعتبار نیاز به تمدید مجدد دارد.

- نکته: آثار خارجی که توسط تولیدکنندگان داخلی ترجمه شده باشد و یا توسعه‌ای در محتوا یا کارکرد آنها انجام شده باشد، در صورت  ترجمه یا توسعه انجام گرفته شده، امکان دریافت پروانه انتشار تعلق می‌یابد و تنها مقدار کار ویرایش، توسعه و یا توسعه انجام یافته در داخل مشمول قانون حمایت از پدیدآورندگان رایانه‌ای می شود. لازم به‌ ذکر است توسعه‌ی انجام یافته، هیچ‌گونه حق مادی (اعم از حق انحصاری در زمینه نشر یا عرضه اثر) نسبت به اصل اثر خارجی برای انجام‌دهنده‌ی توسعه ایجاد نمی‌کند و سایر افراد کماکان می‌توانند نسبت به انتشار اصل اثر خارجی، (با رعایت ضوابط مربوطه) اقدام نمایند.

- شرکت‌هایی که نمایندگی انحصار اثر خارجی را از مالک حقیقی آن دریافت کرده‌ باشند از حق انحصاری برای توسعه، تکثیر و توزیع نرم‌افزار مربوطه برخوردارند. بدیهی‌است توزیع آثار خارجی فوق‌الذکر نیز مشمول قوانین (طی مراحل بررسی و اخذ مجوز انتشار مربوطه) می‌باشد.

صدور و اخذ شامَد

در واقع شامَد یک کد الکترونیکی است که از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به هرگونه بستر و محتوای دیجیتالی اعطاء می‌شود. این کد نشان‌دهنده اعتبار وب‌سایت، نرم‌افزار، کانال و اشکال مختلف محصولات دیجیتالی است. بعد ثبت اثر جهت هرگونه بستر کد شامَد برای آن اثر صادر میگردد.

صدور و اخذ شابَک

برای شناسایی آثار الکترونیکی و ثبت رسمی آن‌ها بهتر است که از شماره شابک استفاده شود. شماره شابک برای کتاب‌های الکترونیکی، نرم افزارهای آموزشی صادر می‌گردد. همچنین مجوز شابک الکترونیکی کتاب‌ها، تفاوتی با نسخه فیزیکی آن‌ها ندارد. در صورتی به آثار الکترونیکی شماره شابک تعلق می‌گیرد که این آثار دارای متن یا فرا متن مانند نرم افزارهای آموزشی بوده و برای استفاده عموم تولید شده باشند. همچنین این آثار نباید دنباله دار باشند. بعد از پروانه انتشار می توانید از ناشر خود درخواست مجوز اخذ شابک نمایید.

صدور و اخذ هولوگرام

هولوگرام یک نشانه تصویری سه‌بعدی است که با تکنولوژی لیزر بصورت برچسب تولید می‌شود و دارای جلوه‌های بصری منحصر بفرد از نام یا آرم گرافیکی در لایه‌های سه‌بعدی مختلف می‌باشد. مهم‌ترین ویژگی هولوگرام که باعث شده است به مطمئن‌ترین برچسب روی کالاها تبدیل شود آن است که این برچسب بعد از تولید به هیچ‌وجه در هیچ‌جای دنیا قابل کپی‌برداری و تکثیر مجدد نمی‌باشد. لذا هولوگرام به عنوان برچسب اطمینان بر روی کالا می‌تواند بهترین ضامن برای اصالت محصول باشد، به طوری که مصرف‌کننده با دیدن هولوگرام بر روی کالا، با خیال آسوده اقدام به خرید می‌نماید.

هولوگرام برای ایجاد امنیت بیشتر، شماره سریالی بر روی برچسب به کار‌ گرفته شده است و همچنین متن خاصی را در هنگام کنده‌شدن از خود به جای می‌گذارند و بصورت طرحی از برچسب جداشده و بر روی سطح قرار می‌گیرد. پس از دریافت پروانه‌انتشار یا مجوز تکثیر، آثار جهت توزیع و نشر در جامعه بصورت فیزیکی باید دارای هولوگرام باشند. نمامی مراحل این امر و تایید به عهده ناشر اثر می‌باشد.

- متقاضی پس از تکثیر، سه نسخه از اثر تکثیر شده را به همراه نامه اعلام وصول از مرکز تکثیر را به ناشر تحویل می‌نماید. پس از تایید تطبیق حامل تکثیرشده با نسخه اولیه و با توجه به شمارگان (با تایید مسوول بخش) هولوگرام در اختیار متقاضی قرار می‌گیرد.

- متقاضی موظف است هولوگرام‌ها را بر روی تمام نسخه‌های تولید شده الصاق نماید. متقاضی باید از هرگونه توزیع و انتشار نسخه‌های تکثیر شده بدون هولوگرام، خودداری نماید.

قیمت حال‌حاضر هولوگرام برای نرم‌افزار‌های داخلی و ایرانی ۳۰ تومان و برای نرم‌افزارهای خارجی ۸۰ تومان می‌باشد.

             

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید:


         

با خبر شدن از جدیدترین محصولات با عضویت در خبرنامه

برای اطلاع از جشنواره تخفیفات شناد ، جدیدترین محصولات و طرح های ویژه فروش در خبرنامه سامانه شناد عضو شوید.

مجوز ساماندهی ناشر دیجیتال
هدف از تاسیس سامانه جامع شناد ساماندهی و تسهیل خدمات بهتر و سریع تر به صورت اینترنتی در جهت فروش محصولات دیجیتالی و فرهنگی، نشر دیجیتال و خدمات وابسته به آن بصورت بروز و آنلاین، افزایش سرعت در خدمت رسانی به کاربران، ایجاد فرهنگ سازی و حمایت از تولید ملی در جهت یک حرکت جمعی، اراده ملی و نهضتی همگانی از اهداف این مرکز می‌باشد.